Petra Broomans
Duivelse kinderen en freudiaanse vrouwen
Het oeuvre van Mare Kandre
‘Het zal mij niet verwonderen als ik later als 90-jarige - zo niet eerder - over haar zal lezen dat zij de Selma Lagerlöf, de Tove Jansson en de Karen Blixen van de jaren negentig is!' 1 voorspelt de criticus Madeleine Grive de toekomst van de jonge Zweedse schrijfster Mare Kandre. Selma Lagerlöf, Tove Jansson en Karen Blixen zijn internationaal bekende namen. Maar wie is de auteur met de onzweedse naam Mare Kandre?
Mare Kandre werd geboren in 1962 in Söderala, een klein plaatsje in Hälsingland (NoordZweden) als Mare Hansson. 2 De naam Kandre is de naam van haar moeder die in 1944 uit Estland vluchtte.3 Toen Mare vijf jaar oud was verhuisde de familie Hansson naar Vancouver in Canada. De tijd in Canada, afgesloten met een Lange reis door Noord-Amerika, zoo niet alfeen het begiv van een interessant oeuvre betekenen, maar ook diepe sporen in het latere werk nalaten.
Mare was acht toen het gezin weer terugkeerde naar Zweden en zich in Gothenburg vestigde. De thuiskomst zoo voor Mare het einde van een gelukkige periode betekenen. Tien jaar woonde Mare in Gothenburg waar ze samen
met haar broer een popgroep oprichtte. Na een verblijf in Londen waar ze de kunst-academie bezocht, belandde ze in Stockholm waar ze zich met muziek, schilderkunst en litera-tuur bezighield. Ze bracht platen uit, exposeerde en debuteerde in 1984 succesvol met I ett annat land (In een ander land). Mare Kandre wijdt zich nu geheel agn haar schrijverschap.
I ett annat land bestaat uit dertien korte prozavertellingen vanuit het perspectief van een jong meisje dat met haar ouders en haar Astrid - vermoedelijk het zusje van de hoofdpersoon - een reis maakt, naar 'een ander land'. De reis kan ook symbolisch veorden opgevat als een reis naar het Bigen ik, het zelf. Het meisje wordt zich ervan bewust dat ze als heel klein meisje (lichamelijk) dichter bij haar ouders stond. Zoals een zuigeling uit de symbiose met de moeder zal treden, ontdekt het meisje in de kandreaanse wereld dat haar lichaam, haar geest zonen veranderen en dat ze een vreemdeling wordt te midden van haar naasten.
In het tweede boek Bebådelsen (De Boodschap) uit 1986, bestaande uit prozagedichten, wordt de confrontatie met de lichamelijke verandering van meisje naar vrouw verder uitgewerkt. Bebådelsen wordt omschreven als een geconcentreerd voorspel voor Mare Kandres eerste roman Bübins unge (Het kind van Bübin, 1987).
Bübins unge wordt de doorbraak van Kandre. Het is een fasci-nerende, maar ook gruwelijke roman over een jong meisje dat haar eerste menstruatie krijgt. Het meisje, de ik-verteller, wordt op een gegeven moment door de twee andere, volwassen roman-personages, Onkel en Bobin, alfeen gelaten met het 'jong', het kind van Bobin. Het meisje gaat het kind stelselmatig verwaarlozen, ze negeert het, probeert het uit